کاربرد مولیبدن در صنعت

مولیبدن همان حروف M و O است که در جدول تناوبی با قرارگیری در کنار یکدیگر و به شکل MO نشان داده می شود. عدد اتمی مرتبط به مولبیدن 42 است. وابسته به آن‌که این عنصر در طبیعت در دسترس قرار نمی‌گیرد، می‌توان آن را به صورت کانی مولیبدنیت در رگه های گروهی از سنگی کوارتز مشاهده نمود. آری ما در حال صحبت در باب یک فلز استراتژیک هستیم که عموما ترکیبی از مس را در خود گنجانده است. به همین سبب یکی از اجزای محصولات جانبی مجتمع‌های مس به حساب می‌آید.

تاریخچه استخراج مولیبدن از معادن به چه دورانی باز می‌گردد؟

اگر قرار است به ریشه تاریخی این فلز بازگردیم، باید به اواخر سال ۱۸۸۵ سفر کنیم که معدن Knaben در جنوب نروژ به عنوان اولین معدنی که مولیبدن در آن قابل مشاهده بود، یافت گشت. اما وابسته به دلایل متعددی در حدود سال ۱۹۳۷ بود که دستور بسته شدن این معدن صادر شد ولی خوشبختانه در سال ۲۰۰۷ مجدد بازگشایی شد. هم اکنون معدن  Knaben در طی هر سال ۱۰۰ هزار کیلوگرم مولیبدن سولفید را به استخراج می‌رساند.

 مولیبدن چه کارآیی در صنعت دارد؟

در حال حاضر مولیبدن به عنوان یک فلز شناخته شده در صنعت دنیای وسیعی از کاربردهای متعدد را از آن خود ساخته است. که با کارآیی آن در هریک از قسمت‌ها آشناییت خواهیم یافت:

الکترونیک

این فلز دارای مقاومت دمایی بالا و ضریب انبساط گرمایی بسیار پایینی است که در حوزه صنعت الکترونیک به شکل ویژه مورد توجه قرار می‌گیرد. به همین سبب در مصارف الکترونیک به ویژه در هدایت نمودن لایه‌های فلزی در ترانزیستور نازک فیلم نقش حیاتی را ایفا می‌کند. در واقع این مولبیدن بود که در گذشته، توانست صنعت تولید لامپ را کیفیت ببخشد و هنوز هم به قوت سابق خود و حتی بیشتر کارآیی خود را حفظ نموده است. اما داستان به همینجا ختم نمی‌شود و فعالیت‌های دیگری در این صنعت نیازمند استفاده از این فلز هستن که عبارتند از:

• تولید المنت های گرمایشی
• محافظ‌های تشعشع حرارتی
• ابزارهای کوره
• پرس های ایزوستاتیک گرم
• کوره های sintering جهت صنعت سرامیک و
• و در آخر کوره های تصفیه دمایی

کاربرد مولیبدن برای گیاهان 

در مولبیدن طی فرآیندی نیترات به نیتریت و در آخر به آمونیوم مبدل می‌گردد و دارای قابلیت باور نکردنی در سنتز آمینواسیدها در گیاهان است. از طرف دیگر این عنصر برای گروهی باکتری‌های تثبیت‌کننده نیتروژن اتمسفر که با خانواده لگوم دارای همزیسیتی هستند از ضرورت قابل توجهی برخوردار است‌. در این میان گیاهان برای تغییر فرم معدنی فسفر به فرم آلی؛ دست به دامان مولبیدن می‌گردند.

آلیاژها

عمده کاربرد این فلز در روند تولید آلیاژهایی که مقاومت و عدم خوردگی تنها ویژگی متمایز‌کننده آن‌هاست، مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین سبب در صنایع ضد زنگ، صنایع هوایی، آلیاژهای مخصوص، فضاپیما و ریخته گری صاحب جایگاه ویژه‌ای است. به دلیل مقاومت بالای مولیبدن در مقابل گرما و خوردگی از استحکام قابل توجهی برخوردار است به همین سبب، عموما در قالب فلز آلیاژی در فولاد، آهن ریخته گری و ابرآلیاژها با هدف صعودی نمودن نمودار سختی پذیری، مقاومت، شدت و مقاومت در برابر زنگ زدگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته کاربرد آن در دنیای فلزات در همینجا به پایان نمی‌رسد چراکه از طرفی دیگر یکی از عناصر مهم در روند تولید میلگرد استیل ۳۱۶، میلگرد استیل ۱٫۴۹۲۳، میلگرد استیل ۴PH-17، لوله استیل ۳۱۶ و همینطور ورق استیل ۳۱۶ است.

کاربرد شیمیایی

حتی اطلاعات اندکی از صنعت رنگ‌سازی و جوهر در اختیار داشته باشید، می‌دانید که مولیبدن به عنوان یک رنگدانه قرمز، قرمز روشن، نارنجی و زرد؛ هم در این صنایع و هم در حوزه تولید لاستیک و پلاستیک‌ها کاربری دوچندانی را دارا است.

شیشه سازی 

مولیبدن‌ها دارای مقاومت قابل توجهی در برابر خوردگی شیشه است، به همین سبب در قالب یک ماده الکترودی در کوره‌های ذوب شیشه به کار گرفته می‌شود. بدون شک محصولاتی که چنین روند تولیدی را پشت‌سر می‌گذارند از نوع به تولید رسیده در کوره، صاحب کیفیت بیشتری است. جالب است بدانید که تولید شیشه به واسطه مولیبدن می‌تواند مضرات بسیار اندکی را برای محیط زیست به دنبال داشته باشد.

کاتالیزور

اگر بخواهیم کاربرد آن را در صنعت نفت جستجو نماییم، آن را در جایگاه یک کاتالیزور، به ویژه درکاتالیزورهایی که به منظور سولفورهای آلی از محصولات نفتی، مورد استفاده قرار می‌گیرند، می‌خوانیم.

آیا مولیبدن در بدن انسان کاربرد دارد؟

آری! مولیبدن قادر است تا در قالب کاتالیزور برای آنزیم‌ها و یاری رساندن به تجزیه اسیدهای آمینه در بدن وارد عمل شوند.